Tất tần tật những thông tin về hội chứng Zollinger-Ellison
Hội chứng Zollinger-Ellison là một tình trạng rất hiếm gặp nhưng có thể xuất hiện tại bất kỳ thời điểm nào trong cuộc đời, thường là ở độ tuổi 20-50. Dưới đây hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về hội chứng mà đối với nhiều người còn khá xa lạ và mơ hồ này.
Nội dung chính
Hội chứng Zollinger-Ellison là gì?
Zollinger-Ellison (ZES) là hội chứng khá hiếm gặp, trong đó có sự hình thành của một hoặc nhiều khối u tại tụy hay phần trên của ruột non (tá tràng). Những khối u này được gọi là “u gastrin”, đa số đều là u lành tình. Chúng tiết một lượng lớn hormone gastrin – là thủ phạm khiến dạ dày sản xuất nhiều acid hơn. Lượng acid dư thừa này dẫn đến tình trạng loét đường tiêu hóa, tiêu chảy và các triệu chứng khác.
Những người mắc hội chứng Zollinger Ellison thường có nguy cơ cao bị viêm loét dạ dày tá tràng.
Các biểu hiện triệu chứng của hội chứng Zollinger-Ellison
Người mắc hội chứng Zollinger-Ellison không phải lúc nào cũng có triệu chứng. Triệu chứng thường gặp nhất bao gồm đau bụng và tiêu chảy. Ngoài ra, những triệu chứng khác có thể kể đến như:
- Đau bụng âm ỉ, nóng rát, đau cồn cào hoặc cảm giác khó chịu tại vùng bụng trên
- Trào ngược acid, ợ nóng
- Buồn nôn và nôn
- Xuất huyết trong ống tiêu hóa
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Chán ăn, mất khẩu vị
- Cơ thể mệt mỏi, ốm yếu.
Các triệu chứng của hội chứng Zollinger Ellison thường rất dễ nhầm lẫn với bệnh loét dạ dày tá tràng hoặc trào ngược dạ dày thực quản. Tuy nhiên, các triệu chứng của ZES thường có xu hướng nặng hơn.
Nguyên nhân gây ra hội chứng Zollinger-Ellison
Nguyên nhân chính xác gây hội chứng Zollinger-Ellison vẫn chưa được khẳng định. Triệu chứng bắt đầu khi một hay nhiều khối u (u gastrin) hình thành trong tụy, tá tràng hoặc các hạch bạch huyết nằm liền tuyến tụy.
Một số nguyên nhân có thể xem xét như :
- Dạ dày tiết acid quá mức: Những khối u hình thành trong hội chứng Zollinger-Ellison được cấu tạo từ các tế bào tiết ra lượng lớn hormone gastrin, do đó làm cho dạ dày sản sinh ra quá nhiều acid . Lượng acid dư thừa dẫn đến các vết loét đường tiêu hóa và đôi khi gây tiêu chảy.
- Có tính di truyền: Hội chứng Zollinger-Ellison có thể gây ra bởi một tình trạng có tính di truyền được gọi là U tân sinh đa tuyến nội tiết, type 1 (MEN 1). Những người bị mắc MEN 1 còn có khối u ở tuyến cận giáp và có thể ở tuyến yên.
Các khối u ở tụy và tá tràng
Nam giới có xu hướng mắc hội chứng Zollinger Ellison cao hơn phụ nữ và thường xảy ra ở độ tuổi từ 30 -50.
Biến chứng và tác hại của hội chứng Zollinger-Ellison
Bên cạnh gây ra việc sản xuất quá nhiều acid, khoảng 2/3 các trường hợp của hội chứng Zollinger-Ellison có khối u gastrin là ác tính. Mặc dù các khối u có xu hướng tăng trưởng chậm, ung thư có thể di căn đến nơi khác – thường gặp nhất là các hạch bạch huyết lân cận và gan.
Tham khảo thêm: Bệnh ung thư dạ dày di căn
Các phương pháp điều trị hội chứng Zollinger-Ellison
+ Chuẩn bị trước khi đi khám
- Khi đặt lịch hẹn với bác sĩ, hãy thông báo đến nhân viên y tế các loại thuốc bạn đã dùng nếu có.
- Mô tả lại các triệu chứng bạn gặp phải, kể cả những triệu chứng có vẻ không mấy liên quan.
- Nêu các thông tin vắn tắt về bản thân, bao gồm các áp lực gặp phải, các thay đổi sinh hoạt gần đây, tiền sử bệnh tron gia đình.
Chẩn đoán thông qua mô tả triệu chứng và kết quả kiểm tra
+ Chẩn đoán
Bác sĩ chẩn đoán bệnh dựa vào các yếu tố sau:
- Tiền căn sức khỏe: Bác sĩ sẽ hỏi bạn những triệu chứng từng gặp cũng như tiền căn các bệnh tật.
- Xét nghiệm máu: Mẫu máu của bạn được dùng để phân tích nồng độ gastrin trong máu. Nồng độ tăng cao có thể là dấu hiệu của khối u gastrin nhưng cũng có thể do các tình trạng khác gây nên.
- Nội soi dạ dày tá tràng: Qua nội soi, bác sĩ có thể sẽ lấy một vài mẫu mô (sinh thiết) từ tá tràng để giúp xác định sự tồn tại của khối u tiết gastrin. Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn nhịn đói qua đêm trước khi nội soi.
- Siêu âm nội soi: Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ kiểm tra dạ dày, tá tràng và tụy với một ống nội soi cỏ gắn đầu dò siêu âm. Đầu dò này giúp kiểm tra kỹ hơn, dễ phát hiện khối u hơn.
- Chẩn đoán hình ảnh: Kỹ thuật này sử dụng chất đánh dấu phóng xạ để định vị khối u. Những kỹ thuật hình ảnh hữu ích khác bao gồm siêu âm, cắt lớp điện toán (CT), cộng hưởng từ (MRI).
+ Điều trị
Điều trị hội chứng Zollinger-Ellison chủ yếu tập trung vào điều trị khối u tiết hormon cũng như các vết loét gây ra bởi chúng.
Phẫu thuật loại khối u trong hội chứng Zollinger-Ellison đề cao tay nghề của bác sĩ phẫu thuật vì những khối u này thường nhỏ và khó xác định. Nếu chỉ có một khối u, bác sĩ có thể loại bỏ chúng bằng phẫu thuật nhưng đây không phải là lựa chọn tốt trong trường hợp có nhiều khối u hoặc khối u đã di căn đến gan. Mặt khác, cho dù có nhiều khối u, bác sĩ có thể chỉ khuyên mổ để loại bỏ một khối u lớn.
Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ đề nghị các phương pháp khác để kìm hãm sự phát triển của khối u,
Bên cạnh phẫu thuật và các phương pháp kìm hãm khối u, bác sỹ còn tiến hành điều trị tăng tiết acid
Sản xuất acid quá mức có thể kìm hãm bằng thuốc. Các loại thuốc được biết đến với tên gọi thuốc ức chế bơm proton được xem là phương thuốc ưu tiên trong phác đồ điều trị.
Ngoài ra bệnh nhân có thể sử dụng thuốc dạ dày chữ Y – Yumangel tại nhà (tham khảo ý kiến bác sỹ đang điều trị). Yumangel với tác dụng trung hòa acid, giảm nguy cơ tăng tiết acid khiến tình trạng bệnh nặng hơn.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về hội chứng Zollinger-Ellison. Việc chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giúp ngăn chặn sự lây lan của bất kỳ khối u ung thư nào. Tốt hơn hết bạn nên thăm khám tại các chuyên khoa để xác định bệnh càng sớm càng tốt.
