Nguyên nhân và cách chữa trị chứng co thắt tâm vị

Chia sẻ kinh nghiệm 26/08/2017

Co thắt tâm vị còn được gọi với nhiều tên gọi khác như co thắt thực quản, co thắt hoành tâm vị, giãn thực quản không căn nguyên hay chứng giãn thực quản bẩm sinh,… là bệnh lý này gây không ít khó chịu cho người mắc phải. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết nguyên nhân cũng như cách chữa trị chứng co thắt tâm vị.

Co thắt tâm vị thường gặp ở người cao tuổi và phụ nữ

Nội dung chính

Thế nào là co thắt tâm vị?
Bệnh co thắt tâm vị gây ra những triệu chứng nào?
Nguyên nhân chứng co thắt tâm vị?
Cách điều trị chứng co thắt tâm vị
Những thói quen nên làm khi mắc chứng co thắt tâm vị

Thế nào là co thắt tâm vị?

Co thắt tâm vị (Achalasia) là tình trạng rối loạn cơ năng hoạt động ở thực quản. Bệnh xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới (một vòng cơ nằm giữa thực quản và dạ dày) bị co thắt và hẹp lại, trong khi đoạn trên giãn to ra dẫn đến mất khả năng co bóp thức ăn.

Trên thực tế, co thắt tâm vị là bệnh khá hiếm thuộc về đường thực quản. Kết quả là những người bị bệnh thường gặp khó khăn khi nuốt thức ăn, hay còn gọi là khó nuốt ở cổ họng.

Bệnh co thắt tâm vị gây ra những triệu chứng nào?

Những người mắc chứng bệnh co thắt tâm vị thường có những triệu chứng sau đây:

Thường xuyên bị nghẹn khi nuốt thức ăn. Ban đầu là thức ăn rắn nhưng về sau thì uống nước hay ăn thức ăn lỏng cũng khó khăn.

Bệnh lý gây ra nhiều triệu chứng rất khó chịu

Cảm giác muốn nôn ọe do thức ăn vướng lại thực quản. Nếu thức ăn vướng lại vào ban đêm có thể bị hút vào phổi gây ra những vấn đề y tế nghiêm trọng.
Những người mắc chứng co thắt tâm vị cũng thường xuyên bị đau tức ngực. Tuy nhiên họ thường nhầm lẫn với các cơn đau ngực thông thường vì không rõ nguyên nhân. Điểm có thể phân biệt được là cơn đau ngực khi bị co thắt tâm vị sẽ không thuyên giảm dù bệnh nhân nghỉ ngơi.
Nóng rát vùng thượng vị, người bệnh có thể có cảm giác giống với triệu chứng ợ nóng rất khó chịu. Do đó, việc áp dụng những biện pháp điều trị chứng ợ nóng sẽ không hiệu quả.
60% bệnh nhân đề không thể ăn uống bình thường nên hậu quả là sự sụt cân trầm trọng do lượng thức ăn hấp thụ ít.

Ung thư thực quản cũng gây ra những triệu chứng tương tự với co thắt tâm vị. Ngoài ra, bệnh Chagas do nhiễm kí sinh trùng hiếm gặp cũng có thể có những triệu chứng như trên.

Nguyên nhân chứng co thắt tâm vị?

Bệnh lý này thường xảy ra nhiều hơn ở đối tượng người cao tuổi . Người mắc bệnh thường trong độ tuổi từ 18 đến 40 mà nữ có khả năng mắc bệnh cao hơn nam. Mối liên hệ giữa chứng co thắt tâm vị và những trường hợp sau đây:

Thói quen ăn thức ăn quá lạnh hoặc quá nóng.
Tiền sử mắc bệnh lây nhiễm như giang mai, lậu hoặc sốt phát ban.
Những người thiếu vitamin nhóm B và protit.
Những người nghiện thuốc lá và rượu bia cũng có nguy cơ mắc chứng co thắt tâm vị khá cao.

Hiện tại, vẫn chưa có nghiên cứu nào tìm ra nguyên nhân chính xác dễn đến chứng co thắt tâm vị. Tuy nhiên, cơ chế bệnh học được công nhận phổ biến hiện nay do Hurst và Etzel đề xuất. Các tác giả cho rằng sự rối loạn hoạt động của phần cơ vòng dưới thực quản là nguyên nhân chính dẫn đến chứng bệnh co thắt tâm vị.

Thực quản chứa cả cơ và dây thần kinh. Bình thường sau khi nuốt thức ăn, phần trên thực quản đóng lại gây phản xạ mở phần dưới, nhờ đó thức ăn đi theo nhu động của thực quản và trọng lượng của nó một cách nhịp nhàng xuống dưới. Dây thần kinh X kiểm soát việc đóng mở này, còn việc điều chỉnh trương lực cơ thực quản là do hệ giao cảm chi phối. Tình trạng viêm có thể xảy ra ở cơ thực quản dưới, đặc biệt là xung quanh các dây thần kinh ở giai đoạn sớm ở người mắc co thắt tâm vị. Khi bệnh tiến triển, các dây thần kinh tại chỗ bắt đầu tổn thương, các tế bào cơ cũng dần thoái hóa và biến mất, kết quả của những thay đổi này là một cơ vòng dưới thực quản không thể hỗ trợ theo nhu động bình thường dẫn đến tình trạng khó nuốt thức ăn. Theo thời gian, thực quản cũng trở nên giãn to.

Cách điều trị chứng co thắt tâm vị

Co thắt tâm vị là bệnh hiếm gặp và phương pháp chữa trị còn hạn chế nên việc phát hiện càng sớm đồng nghĩa khả năng khắc phục càng cao. Có thể áp dụng những cách điều trị như dùng thuốc uống, cắt vòng cơ thực quản, nong cơ, hoặc tiêm độc tố Botulinum ((Botox) vào cơ vòng. . Tất cả những phương pháp điều trị trên giúp làm giảm áp lực ở cơ vòng thực quản dưới cho phép thực phẩm di chuyển dễ dàng hơn từ thực quản vào dạ dày.

Nong thực quản: Đây là phương pháp được áp dụng đầu tiên trong việc chữa trị chứng co thắt tâm vị. Bác sĩ dùng bóng hơi để nong thực quản.Người bệnh được nuốt một ống với quả bóng hơi. Quả bóng sẽ được đặt trên cơ vòng dưới với sự giúp đỡ của tia X. Kích cỡ được tăng dần lên và có thể đạt được tỷ lệ thành công khoảng 90%. Đây là một thủ thuật nhanh chóng và không tốn kém so với phẫu thuật.
Tiêm độc tố Botulinum: Bác sĩ sẽ tiêm nội soi độc tốBotulinum vào cơ vòng dưới để làm suy yếu nó. Điều trị bằng độc tố botulinum là an toàn, nhưng các tác dụng trên cơ vòng thường chỉ kéo dài tối đa 6 tháng, và do đó cần tiêm bổ sung độc tố botulinum. Đây là lựa chọn điều trị phù hợp với những người cao tuổi hoặc nguy cơ tử vong cao do phẫu thuật, ví dụ, bệnh nhân bị bệnh tim hoặc phổi nặng.
Thuốc uống: Các bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc nếu như bệnh nhân không đủ điều kiện thực hiện những phương pháp trên. Các loại thuốc giúp giãn cơ tâm vị như atropin, nitrit amyl…thuốc trấn tĩnh, dịu thần kinh để điều hoà các rối loạn giao cảm. Tuy nhiên, thuốc uống chỉ giảm các triệu chứng của bệnh mà không chữa trị dứt điểm. Ngoài ra, bệnh nhân có thể trải qua những phản ứng phụ sau khi dùng thuốc.

Phẫu thuật cắt cơ vòng (Esophagomyotomy): Bằng phương pháp mổ nội soi để tái tạo lại cơ vòng của thực quản. Người ta còn gọi là phương pháp phẫu thuật Heller. Đa số ca phẫu thuật đều thành công. Tuy nhiên, một số người sau phẫu thuật lại có vấn đề với bệnh trào ngược dạ dày thực quản, khiến axit tràn vào dạ dày gây ợ nóng.